D vitamini deyince aklımıza hemen güneş ışığı gelir. Çünkü bu vitamin, insan vücudunun üretebildiği tek vitamin olması açısından, özel bir yere sahiptir. Aslında, tıpkı B vitamini gibi birden fazla çeşidi olan D vitamininin sadece bir çeşidini vücudumuzda üretebiliriz. D3 vitaminini üretmek için vücudumuz, güneş ışığına ihtiyaç duyar. Diğer cinslerini ise gıdalardan temin edebilir. D vitamininin vücudumuzdaki görevlerini, aşırı veya az tüketildiğinde ne olduğunu ve hangi gıdalarda bulunduğunu merak ediyorsanız, bu yazımız merakınızı giderecek.
Vücudumuzdaki görevleri:
- Kemiklerin geliÅŸimiyle doÄŸrudan ilgilidir.
- Kalsiyum ve fosforun vücut tarafından verimli şekilde kullanılabilmesi için gereklidir.
- Kemik ve kasların sağlamlığı için gereklidir.
- Dişlerin sağlam gelişebilmesi ve dayanıklılığı için gereklidir.
D vitamini eksikliğinde görülen belirtiler:
- Raşitizm (Kemik yapısı ve yoğunluğunun bozulması yüzünden oluşan bir hastalık)
- Osteoamalasia (kemiklerin yumuşaması ve dayanıksızlaşması şeklinde kendini gösteren bir hastalık)
- Dişlerde yapı bozulması ve dayanıksızlaşma.
Ayrıca D vitaminini yetersiz alan kişilerde, çeşitli kanser türlerine yakalanma riskinin daha fazla olduğunu gösteren klinik araştırmalar bulunmaktadır. Özellikle grip gibi bazı yaygın hastalıklarla da D vitamini yetersizliğinin ilgisi olduğuna işaret eden veriler bulunmaktadır. Bilim insanları D vitaminin, bağışıklık sistemi üzerindeki etkisini tam olarak açıklayabilmiş değilse de D vitamini yetersizliği ve çeşitli hastalıklar arasında bir ilişki olduğunu gösteren deliller mevcuttur.
D vitamini fazlalığında görülen belirtiler:
- Tiroit bezlerinin aşırı çalışmasına bağlı olan hiperparatiroitizm adlı duruma neden olabilir.
- Kandaki kalsiyum seviyelerinin çok yükselmesine neden olabilir.
- Bulantı
- Kusma
- İştah kaybı
- Kaşıntı
- Uzun süreli aşırı D vitamini tüketimi durumları böbrek yetmezliğine kadar ilerleyebilir.
- Böbreklerde kalsiyum birikintisine neden olabilir.
D vitaminli yiyecekler?
- Çeşitli mantarlar.
- Somon balığı
- Ton balığı
- Uskumru balığı
- Yumurta
- Balık yağı
- CiÄŸer
- Süt
D vitamininin ihtiyacımızın büyük kısmını, kendi vücudumuzda üreterek karşılarız. Ancak bunun için derimizin güneş görmesi gereklidir. Ne kadar güneşe maruz kalmamız gerektiği, bulunduğunuz yere, mevsime ve ten renginize göre değişmektedir. Fakat cildinizin günde 10-15 dakika güneş ışığına maruz kalmasının, günlük ihtiyacı karşıladığı ifade edilmektedir. 8 faktörlü bir güneş yağının, D vitamini üretimini %95’lere varan oranlarda azaltabildiği tespit edilmiştir.