Gıda zehirlenmesi; bakteri, virüs, parazit veya bunlar tarafından üretilmiş toksinlerin bulaştığı su veya gıdaları tükettiğimizde meydana gelir. Gıda zehirlenmeleri, çoğu zaman hafif dereceli olmakla birlikte, altında yatan nede dolayısıyla orta dereceli ya da ölümcül de olabilir.
Gıda zehirlenmeleri, genelde toplu yemek üretilen ve tüketilen yerlerde görülmekle birlikte, evde pişirilen ya da tüketilen gıdalarda da görülebilir. En bariz belirtisi, aynı yiyecekten yemiş veya aynı kaynaktan su içmiş birkaç kişide birden, aynı belirtilerin görülmesidir.
Gıda zehirlenmelerinde en yaygın görülen belirtiler; mide bulantısı, kusma, mide krampları, ishal, karın ağrısıdır. Gıda zehirlenmeleri çoğunlukla ciddi durumlar olmamakla birlikte yaşlılar, bebekler, hamile veya emzirmekte olan kadınlar yüksek risk grubundadır. Ayrıca bu grupta olmasa da böbrek veya karaciğerle ilgili sorunları olan veya bir nedenden dolayı bağışıklık sistemi zayıf olanlar da risk grubundadır.
Gıda Zehirlenmesinin Nedenleri
Hazırlanan etin, çeşitli bakterilerle temas etmiş olması;
Tüketilen tahıl ürünlerinin, bir şekilde hayvan veya insan atıklarıyla temas etmiş olması;
Yemekte kullanılan ürünlerin yeterince temizlenmemiş ya da arıtılmamış olması;
Yemeği hazırlayan kişilerin, kişisel hijyen kurallarına uymamış olması;
Yemeği hazırlarken kullanılan çatal, kaşık; kap, kacak gibi malzemelerin yeterince temizlenmemiş olması;
Özellikle sıcak mevsimlerde, yemeklerde kullanılan süt ürünleri ya da mayonez gibi malzemelerin buzdolabı dışında çok bekletilmiş olması;
Yemeklerde kullanılan dondurulmuş gıdaların gerekli koşullarda saklanmamış veya ısıtılmamış olması;
Çiğ olarak tüketilen balık, midye gibi ürünler;
Çiğ olarak tüketilen meyve, sebze gibi ürünlerin düzgünce yıkanmamış olması;
Kutularda satılan süt ürünleri ya da meyve suları. Bu ürünlerde “pastörize edilmiştir” ifadesinin olmasına dikkat edin;
Yeterince pişirilmemiş et ürünleri veya yumurta.
Gıda Zehirlenmesinin Tedavisi
Gıda zehirlenmesi durumunda kusma veya ishal durumları görülebileceğinden bolca su içilmesi gerekmektedir.
Kişinin iyice dinlenmesi de öneriler arasındadır.
Eğer kişi kusma yüzünden bol sıvı tüketemiyorsa sıvı, serum yoluyla verilir.
Eğer gıda zehirlenmesi yaşandığı sırada kullanmak durumunda olduğunuz bir ilaç varsa, bir doktora danışmadan ilaçları almayı kesmeyin.
Doktora Başvurmayı Gerektirecek Durumlar
Her türlü sağlık sorununda olduğu gibi gıda zehirlenmelerinde de doktora başvurmak gereklidir; ancak bazı durumlar özellikle aciliyet gösterebilir.
Dışkıda kan görülmesi;
İshal ve sıvı tüketmeyi engelleyecek sıklıkta kusmak;
Yüksek ateş;
Sersemleme, susama, baş dönmesi gibi aşırı su kaybı belirtilerinin görülmesi;
İshal durumunun 5 günden fazla sürmesi;
Kusmanın 12 saatten uzun süre devam etmesi gibi durumlarda en çabuk şekilde bir sağlık uzmanına başvurmakta fayda vardır.