Koşmak Zayıflatır mı? Koşarak Kilo Verilir mi?

Koşu, dünyadaki sporların en erişilebilir olanıdır. Aynı zamanda en basit olanıdır. Elbette ki her spor gibi koşunun da teknikleri vardır. Ama bunları bilmeden koşamayacağınız gibi bir durum yoktur. Ayakkabılarınızı giyer ve çıkıp koşarsınız. Bu kadar basit. Koşunun kilo verdirip verdirmeyeceğiyse başka bir konu. Genelde zayıflamak isteyenlerin ilk aklına gelen koşu, sporlar arasında en ham olanlardan ve en çok direnç isteyenlerden biri olduğu için koşarak zayıflama konusu birçok insanın aklında soru işaretlerine neden olabiliyor. Bu nedenle koşarak kilo vermek için gerekli olan ya da koşarak zayıflamayı etkileyebilecek etkenlere ve dikkat edilmesi gerekenlere bir göz atalım.

 

Koşuyla İlgili Bazı Olgular

 

Öncelikle koşmakla veya koşarak zayıflamakla ilgili bazı olguları göz önüne sermekte yarar var. Koşmak, aynı mesafeyi yürüyerek kat etmeye göre iki kat fazla enerji harcamanıza neden olur. Bunu aracınızla oto yolda hız yapmaya benzetebilirsiniz. 100 km’lik mesafeyi, sakince ve 90 km hızda giderek yakacağınız yakıtla 160 km hızda giderek yakacağınız yakıt aynı olmayacaktır. Bu örnekte yakıt tüketiminiz nasıl katlanarak artıyorsa koşu ve yürüyüş kıyaslamasındaki koşuda da enerji tüketiminiz benzer şekilde artacaktır.

 

Enerji tüketiminin dışında koşmak, birçok hormonun salgılanmasını tetikler. Yapılan antrenmanın cinsine göre bazı durumlarda testosteron salgısının bile arttığı gözlenmiştir. Bunun dışında, koşu sırasında ve sonrasında salgılanan hormonların büyük kısmı mutluluk özgüven ve tatmin duyguları oluşturmayla ilgili hormonlardır. Bunların başında serotonin gelir. Yaygın kanının aksine serotonin, mutluluk hormonu değildir. Kaynak bulma hormonudur. Basit yapılı canlılarda yalnızca yiyecek bulunduğunda salgılanır. İnsan gibi daha karmaşık ve sosyal yaratıklardaysa sorumluluk alındığında, bir görev başarıyla tamamlandığında, sosyal üstünlük elde edildiğinde; hatta bir münazarada galip gelindiğinde bile salgılanabilir. Tabii tüm bunlara ek olarak bir de yiyecek bulunduğunda salgılanır. Psikolojik etkilerinin yanı sıra bağırsakların çalışmasını da tetikler.

 

Serotonin salgısı, koşudan sonra bir başarı duygusu ve kişisel tatmin hissi yaşanmasına neden olur. Bu durumun zayıflamaya faydayı çok basittir. Koşmaktan keyif almamıza ve bir daha koşmak istememize neden olur. Motivasyonun ve egzersizi sürdürme azminin, genel olarak spor yapmaktaki önemi hesaba katıldığında, bunun da zayıflamaya doğrudan ve dolaylı etkilerini tahmin etmek zor olmasa gerek.

 

Bunların dışında koşu sırasında çeşitli mutluluk hormonları da salgılanır. Bunlar da motivasyonu arttırıcı etkiye sahiptir.

 

Koşmak Kaç Kalori Yakar?

 

Kilo vermenin temel kuralı; harcanan enerjinin, yiyecekler yoluyla alınan enerjiden fazla olması esasına dayandığına göre “Koşarak kaç kalori yakılır?” sorusunun yanıtı hakkında da bir fikir vermek faydalı olacaktır. Her insanın bünyesi ve metabolizması farklı olduğundan dolayı bu tip hesaplar sonucunda kesin ve genel geçer sayılar vermek olanaksızdır. Kaldı ki aynı kişinin bünyesi bile farklı dönem ve şartlar altında farklı istatistikler ortaya koyacaktır. Ancak kabaca bir hesap yapmak gerekirse 100 kiloluk bir erkeğin, saatte ortalama 9-10 km hızla koştuğunda, 10 km’de 1000 kcal enerji yaktığı söylenebilir. Başta verdiğimiz bilgi ışında, mesafeyi arttırmadan koşma hızını arttırdığınızda bu enerji sarfiyatının artacağını varsayabiliriz.

 

Hesabın bir an için tamamen doğru olduğunu varsayalım. Yine varsayıma dayalı senaryomuzda kilo vermek isteyen kişinin günlük kalori alımı ve koşu hesaba katılmadığındaki kalori harcamaları eşit olsun. Bu durumda bu kişi 7 defa koşu yaptığında 1 kilo yağ yakacak demektir.

 

Elbette ki verdiğimiz bu sayılar varsayımsaldır. Her bünye ve metabolizma farklıdır.

 

Gel gelelim tüm bu bilgiler “Koşu yaparak zayıflanır mı?” sorusunun yanıtına. Evet; koşu yaparak zayıflanır. Her spor gibi koşu da, fazladan kalori harcamanızı, bazal metabolizmanızı arttırmanızı ve biraz da kas kütlesi kazanmanızı sağlayarak zayıflamanıza yardımcı olur. Bilinçli ve iyi ayarlanmış bir beslenme düzeniyle de oldukça hızlı ve sağlıklı kilo vermenizi sağlayabilir.

 

Tabii iş yine dönüp dolaşıp girdi-çıktı dengesine dayanıyor. Koşuda harcadığınız 1000 kaloriyi (Bu tip ifadelerde hep kalori denir, ancak aslında kilo kaloridir.) birkaç lokmada misliyle geri kazanmanızı sağlayacak şeyler var. Şeker, tatlı, çikolata gibi. Bu örnekler elbette ki çoğaltılabilir. Bu nedenle tek başına koşmak hiçbir şeyin sihirli çözümü değildir. Zayıflamak için bir spor yapmalı, fakat beslenme düzeninize de özen göstermelisiniz.

 

Koşunun, insanlık tarihindeki önemi ve yerini daha ayrıntılı olarak inceleyen yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

 

Koşu ve İnsan Evrimi Arasındaki İlişki